نظام سیاسی در اندونزی

  Oleh: Kiki Mikail

جمهوری اندونزی یا اندونزی کشوری است که در جنوب شرقی آسیا با عبور خط استوا و بین آسیا و استرالیا و همچنین بین اقیانوس آرام و اقیانوس هند قرار گرفته است. اندونزی بزرگترین کشور مجمع جزایر در سراسر جهان می باشد و دارای 17508 جزیره است. در سال 2006 میلادی اندونزی با تعداد 222 ملیون نفر جمعیت به حساب می آید. اندونزی چهارمین پرجمعیت ترین کشور جهان و بزرگترین کشور مسلمان در سراسر جهان می باشد ، به صورت رسمی حکومت اسلامی نمی باشد.

نظام سیاسی اندونزی جمهوری میباشد که توسط مردم مجلس نمایندگان، نماینده شورای منطقه ای و رئیس جمهوری را به طور مستقیم انتجاب میشود.

پس از جنگ جهانی دوم و در ۱۷ اوت سال۱۹۴۵ کشور اندونزی مستقل شد و سوکارنو به عنوان اولین رئیس جمهور اندونزی زمام امور را به دست گرفت. وی در سال ۱۹۵۶ با هدف پایان دادن به هرج و مرج داخلی سیاست «دموکراسی هدایت شده» را مطرح و دستور تشکیل «شورای ملی» را صادر کرد.

سیاست برونگرایانه وضد غربی وی باعث نزدیکی این کشور به چین و شوروی سابق شد. به دنبال سرکوبی حزب کمونیست اندونزی در ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۵ توسط سرلشکر سوهارتو، وی ماموریت تشکیل کابینه را به عهده گرفت .

در حالی که سوکارنو همچنان ریاست قوه مجریه را برعهده داشت. به دلیل اختلاف بین این دو، مجلس مشورتی خلق (MPR) در سال ۱۹۶۸ سوکارنو را از کار برکنار و به طور رسمی برای مدت ۵ سال سوهارتو را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرد و سپس طی پنج دوره متوالی وی مجددا در این سمت ابقا شد و نوعی دیکتاتوری را به وجود آورد .

وی روابط اندونزی با غرب را بهبود بخشید و احیای وضعیت اقتصادی کشور را در اولویت برنامه های خود موسوم به نظم نوین قرار داد. به دنبال بروز بحران اقتصادی در سال ۱۹۹۷ در منطقه شرق آسیا که اندونزی را نیز به شدت متاثر ساخت و کاهش شدید ارزش پول ملی را در پی داشت ، تظاهرات مردمی به رهبری دانشجویان به راه افتاد و در نهایت سوهارتو در ۲۱ ماه می ۱۹۹۸ یعنی ۳ ماه پس از انتخاب برای دوره هفتم ریاست جمهوری از سوی مجلس مشورتی خلق مجبور به استعفا شد .

استعفای سوهارتو دو تحول عمده را در اندونزی به وجود آورد:

حضور یکپارچه مردم در صحنه سیاسی- اجتماعی، (البته به علت فقدان نهادهای لازم، درخواستهای مردمی بعضا نتوانست در مسیر مطلوب هدایت شود و مشکلات جدی در زمینه حرکتهای گریز از مرکز و استقلال طلبی و درگیریهای مذهبی- نژادی را به همراه داشت.

خارج شدن نقش نهاد قانونگذاری اندونزی از صورت تشریفاتی

پس از استعفای سوهارتو، بی. جی. حبیبی به عنوان سومین رئیس جمهور اندونزی انتخاب شد و برنامه ثبات اقتصادی را سرلوحه کارش قرار داد. زندانیان سیاسی آزاد و محدودیتهای آزادی بیان و اجتماعات لغو و انتخابات پارلمانی استانی را در ۷ ژوئن ۱۹۹۹ برگزار کرد.

رفراندوم استقلال تیمور شرقی نیز در دوره حکومت وی برگزار شد که نهایتا تحت فشار کشورهای غربی، استرالیا و نهادهای بین المللی به جدایی تیمور شرقی از اندونزی انجامید. در اکتبر ۱۹۹۹ مجلس مشورتی خلق که در آن زمان دربرگیرنده حدود ۷۰۰ نماینده بود عبدالرحمان وحید و خانم مگاواتی را به ترتیب به عنوان رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور برای مدت ۵ سال انتخاب کرد.

عبدالرحمن وحید در سیاست خارجی تقویت همکاریهای آسیایی با حفظ پیوندهای گذشته با دیگر کشورها را سرلوحه کار خویش قرارداد. در راستای اجرایی نمودن این سیاست خارجی وی در مدت ۲۱ ماه ریاست جمهوری ۴۵ سفر خارجی انجام داد. لیکن وحید که از ناتوانی جسمی و بینایی رنج می برد از سوی مخالفین خود به ناتوانی در اداره امور کشور و افزایش آشوبهای داخلی به واسطه اختلافات نژادی، مذهبی و قومی و همچنین سوء استفاده از قدرت و دو فقره اختلاس مالی متهم شد. وی در پارلمان مورد استیضاح قرار گرفت و در اول مرداد ۱۳۸۰ برکنار شد . البته تحلیلگران معتقدند تلاش پارلمان جهت کنترل سیاستهای دولت و رئیس جمهور عامل اصلی برکناری عبدالرحمن بود.

در نتیجه برکناری وحید، خانم مگاواتی سوکارنو پوتری به عنوان پنجمین رئیس جمهور کشور برگزیده شد. در طول مدتی که خانم مگاواتی رهبری دولت ائتلافی را در دست داشت برنامه اش برقراری ثبات سیاسی و اقتصادی بود. وقوع انفجارهای مختلف که به گروههای اندونزیایی مرتبط با گروه القاعده منتسب می گردید یکی از چالشهایی بود که دولت خانم مگاواتی با آن درگیر بود. انفجار عظیم بالی، انفجار در هتل ماریوت جاکارتا و دیگر انفجارها و همچنین طرحهای انفجار که توسط نیروهای امنیتی کشف و خنثی شده اند، از این موارد بودند.

در بعد سیاست داخلی خانم مگاواتی سعی کرد با جلب نظر نیروهای نظامی از طریق بازگذاردن دست آنها در استان آشوب زده آچه و همچنین پاسخ دادن به درخواستهای آنها از لحاظ تامین تسلیحات از مخالفت آنها با خودش بکاهد. در سال۲۰۰۳ بودجه ارتش نسبت به سال ۲۰۰۲ حدود ۱۲۲ درصد رشد داشت و به ۴.۸ میلیارد دلار رسید.

در بعد سیاست خارجی خانم مگاواتی سعی کرد تا با انجام سفر به کشورهای همسایه و دیگر کشورها و تلاش جهت نزدیکی بیشتر به غرب به ویژه آمریکا از طریق دنبال کردن مسائلی از قبیل مبارزه با تروریسم در صحنه سیاسی منطقه ای و بین المللی کارنامه متفاوتی از خود ارائه نماید. علی رغم تلاش خانم مگاواتی، به علت به سر بردن جامعه اندونزی در مرحله انتقالی، وی نتوانست به همه وعده هایی که داده بود (از بین بردن فقر و فساد مالی) عمل نماید. مردم اندونزی برای برون رفت از وضع موجود به دنبال دولت دیگری بودند و همین امر باعث شد تا در انتخابات ریاست جمهوری (دو دور) سوسیلیو یودیونو از حزب دمکراتیک در تاریخ ۲۹/۷/۸۳ به ریاست جمهوری اندونزی انتخاب شود.

با عنایت به اینکه در انتخابات پارلمانی این کشور در چند ماه پیش از احزاب دمکراتیک مبارز ( خانم مگاواتی) و گلکار (یوسف کالا، معاون فعلی رئیس جمهور) آرای بیشتری نسبت به این حزب کسب کرده بودند، لذا رئیس جمهور در صدد برآمد تا برای تسهیل امور تصویب قوانین و بودجه و ... دولت ائتلافی با حزب گلکار و چند حزب دیگر تشکیل دهد. دولت یودیونو اولویتهای اصلی سیاست داخلی و جهت گیری خود را حول سه محور امنیت (ایجاد محیطی امن و آرام داخلی و منطقه ای)، اعاده عدالت و دموکراسی ( اصلاح قوانین، ارائه مناسب خدمات اجتماعی و تمرکز زدایی) و رفاه (ارتقای وضعیت شهروندان) و مبارزه با فساد قرار داده است.

در زمینه سیاست خارجی نیز دولت اندونزی تقریبا همان سیاست دولت قبلی را دنبال می کند، که در این میان تقویت روابط با همسایگان و کشورهای غربی در راستای جذب سرمایه گذاری خارجی ادامه دارد. خطوط کلی سیاست خارجی دولت یودیونو را می توان چنین ترسیم کرد:

- تلاش برای بهبود رابطه با آمریکا به صورت گسترده

- رابطه با آ سه آن به عنوان محور اصلی روابط خارجی و منطقه ای اندونزی

- تلاش برای بهبود و گسترش هرچه بیشتر روابط با چین، ژاپن، روسیه و هند

- تمایل بیشتر به گسترش روابط با جهان اسلام در مقایسه با دولت خانم مگاواتی.

- حفظ سطح موجود روابط با اروپا

با نزدیک شدن زمان انتخابات نمایندگان پارلمان (آوریل ۲۰۰۹) و ریاست جمهوری، احزاب و نخبگان سیاسی اندونزی در حال رایزنی برای یارگیری های جدید هستند و از سوی دیگر با بر گزاری سخنرانی ها و میتینگ های حزبی و حمایت های مادی و معنوی تلاش می کنند تا مردم را به سمت حزبشان جلب کرده و رای بیشتری به دست آورند. همچنین با عضویت اندونزی در شورای امنیت سازمان ملل دستگاه سیاست خارجی این کشور در صدد است تا در جهت افزایش منافع ملی آن کشور از طریق فراهم آوردن شرایط برای حضور فعال در مسائل بین المللی و معامله با بازیگران اصلی از فرصت مذکور بیشترین بهره را ببرد.

اجرای انتخابات عمومی در اندونزی.

اندونزی کشوری جمهوری با شکلی وحدت بر اساس قانون اساسی 1945 می¬باشد. اصلاحات که در عرصه سیاسی اندونزی دارای نفوذ بسیاری است حتی در میان این است که کاهش مدت خدمت به دو بار دوره خدمت دهر یک از بیش از 5 سال برای رئيس جمهور و معاون رئيس جمهور است ، و همچنین اجرای اقدامات لازم برای سؤال از نهادهای مالی و دولت. مجلس شورای خلق ، که توابع عبارتند از : رئيس جمهور افتتاح و معاون رئيس جمهور (از سال 2004 رئيس جمهور به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می شوند) ، ایجاد نمای کلی از سیاست های دولت ، اصلاح قانون اساسی و تصویب قانون.

اعضای مجلس مشورتی خلق که شامل تمام اعضای مجلس نمایندگان مردم (560 نفر)، به اضافه 132 نفر از تمام اعضای نمایندگان شورای منطقه¬ای که در هر استان انتخاب شد.

جمهوری اندونزی کشوری است که در حال اجرا دولت شکل از دموکراسی گرفت. در افتتاح اصلی از قانون اساسی اندونزی در سال 1945 که شامل جمهوری اندونزی کشوری بر اساس حاکمیت مردم و نماینده مشورتی است.

به همین خاطر، نظام دولت در قانون اساسی تشکیل شده و باید بر اساس حاکیت مردم و موافقت نماینده است. در قانون اساسی 1945 (UUD 45) توضیح داد که حاکمیت مردم توسط نهاد بنام مجلس مشورتی خلق و به عنوان تجسم همه منافع ملی اندونزی برگزار شد. وظیفه این مجلس تهیه قانون اساسی و تعریف به تشریح سیاست دولت می¬باشد. رئیس جمهور و معاون رئیس جمهو که قبلا در انتخابات انتخاب شد توسط این مجلس انتصاب شد. مجلس مشورتی خلق بالا ترین مقام در نظام سیاسی اندونزی می¬باشد اما رئیس جمهور مسئول اجرای سیاستهای دولت بپردازد.

تا اینجا، نقش رئیس جمهور به صورت اجباری از مجلس مشورتی خلق باید به معنای تسلیم و رعایت به مجلس مشورتی خلق نمود. براساس ماده 2 قانون اساسی اندونزی، مجلس مشورتی خلق شامل اعضای نمایندگان مجلس و نماینگان شورای منطقه ای که از طریق انتخابات انتخاب شد. همچنین در ماده 19 قانون اساسی اندونزی خوانده شد که مجلس نمایندگان مردم از طریق انتخابات انتخاب می شوند و در ماده 22 که اعضای نماینده شورای منطقه ای از هر استان انتخاب می شوند.

در ماده 6 a از قانون اساسی 1945 در مورد انتخابات رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور تصویب کرد که رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور در انتخابات جفت تک به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می شوند. کندیدت رئیس جمهور و معاون آن توسط حزب سیاسی یا این که ترکیبی از تعداد احزاب سیاسی پیشنهاد کرد. انتخابات به طوری مستقیم، عمومی، آزادی، مخفی، صادقانه برای 5 سال برگزار می شود.

انتخابات برای انتخاب اعضای مجلس نماینگان مردم، نماینگان شورای منطقه ای، رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور برگزار می شود. شرکت کنندگان در انتخابات برای انتخابات اعضای مجلس نمایندگان از طرف حزب سیاسی انتخاب می شوند.

. شرکت کنندگان در انتخابات برای انتخابات اعضای مجلس شورای منطقه ای افرادی است. انتخابات توسط کمیسیون انتخابات برگزار می شود

Melacak Asal-usul Qira’at Sab’ah dalam Al-Qur’an

Oleh: Kiki Mikail


Pendahuluan

Al-Qur'anul Karim adalah kitab pamungkas dan mu'jizat terhebat yang diturunkan Allah Swt melalui perantara malaikat jibril kepada Rasulullah SAW dalam kurun waktu kurang lebih 22 tahun. sebagai hidayah bagi seluruh umat manusia dan pembeda antara yang haq dan yang bathil. Disamping itu Al-Qur'an diturunkan oleh Allah SWT. dalam bahasa Arab yang sangat tinggi susunan bahasanya dan keindahan balaghahnya.

Bangsa arab sejak zaman baheula mempunyai lahjeh (dialek) yang beragam antara satu kabilah dengan kabilah yang lainnya, baik dari segi intonasi, bunyi maupun hurufnya, namun bahasa quraisy mempunyai kelebihan dan keistimewaan tersendiri, ia lebih tinggi daripada bahasa dan dialek yang lainnya. Oleh karena itu, wajarlah apabila Al-Qur'an pertama diturunkan adalah dalam bahasa quraisy kepada seoarang Rasul yang quraisy pula. Dengan kata lain bahasa quraisy dalam Al-Qur'an lebih dominan diantara bahasa-bahasa arab lainnya, antara lain karena orang quraisy berdampingan dengan Baitullah, menjadi pengabdi dalam urusan haji dan tempat persinggahan dalam perdagangan dan lain-lainnya.

Apabila diantara pijakannya perbedaan dan keragaman dialek-dialek bahasa arab tersebut, maka Al-Qur'an yang diwahyukan Allah SWT kepada Rasulullah Muhammad akan menjadi sempurna kemukjizatannya apabila ia dapat menampung berbagai dialek dan macam-macam cara membaca Al-Qur'an tersebut sehingga mudah untuk dibaca, dihafal serta difahami oleh umat manusia.

Dalam hal ini Syaikh Abdullah Darraz pernah berkata, "Al-Qur'an itu laksana intan berlian. Dipandang dari sudut manapun tetap akan memancarkan cahaya. Cahaya al-Qur’an itu semakin terlihat apabila kita rajin memabaca serta mengakaji ayat-ayat suci al-Qur’an.

Asal-Usul Ilmu qira’at

Selama ini, mushaf Al-Qur'an rasm Utsmani yang dicetak dan beredar di tanah air adalah menurut Qira'at (bacaan) Imam 'Ashim Riwayat Imam Hafsh. Akan tetapi, sekarang ini dibeberapa daerah macam-macam qira'at manhaj yang lain sedikit-sedikit sudah mulai dikenal dan dipelajari oleh para sarjana muslim dan masyarakat Indonesia. Sehingga sebagian masyarakat ada yang hanya sekadar ikut-ikutan menggunakan qira'at tersebut selain menurut Riwayat Hafsh tanpa mengetahui dasar ilmu qira'at itu sendiri, atau tanpa talaqqi (menerima langsung) atau musyafahah (mengaji langsung) dari guru yang terpercaya.

Mereka melakukan hal itu kebanyakan melalui belajar sendiri (otodidak) dari kaset-kaset yang menggunakan macam-macam qira'at imam tujuh. Selain itu, manfaat mengetahui ilmu qiraat sab’ah adalah agar terhindar dari mengkafirkan sesama umat Muslim dikarenakan keawaman kita terhadap variasi dalam bacaan ayat suci Al-qur’an. Banyak penulis dapati orang yang mengkafirkan salah seorang ustadz dikarenakan keawaman masyarakat tersebut dalam memahami variasi dalam bacaan al-Qur’an. Mudah-mudan tulisan ini bermanfaat bagi penulis sendiri khususnya dan kaum muslim yang ada ditehran pada umumnya.

Qira'at Ditinjau Dari Nilai Sanadnya adalah apabila Suatu qira'at atau bacaan Al-Qur'an baru dianggap sah apabila memenuhi tiga persyaratan, yaitu : 1. Harus mempunyai sanad yang mutawatir, yakni bacaan itu diterima dari guru-guru yang terpercaya, tidak ada cacat, dan bersambung sampai kepada Rasulullah SAW. 2. Harus sesuai dengan Rasm Utsmani dan yang ketiga adalah harus sesuai dengan kaidah tata bahasa arab.

Qira’at yang merupakan isim masdar dari “qara’a” yang artinya bacaan, sedangkan menurut istilah berarti ilmu mengenai cara membaca huruf-huruf atau lafaz-lafaz al-Qur’an serta perbedaan cara membacanya menurut versi perawinya. Qira’at ini bersambung sanadnya sampai kepada Rasulullah Saw. Dengan demikian keotentikan qira’at sab’ah tersebut tidak perlu diragukan lagi, karena bacaan tersebut sudah pernah mereka baca sendiri (musyafahah) dihadapan Rasulullah Saw.

Qira’at sebetulnya hanya membicarakan perbedaan bacaan pada sebagian lafaz-lafaz atau huruf-huruf al-Quran dan bukanlah seluruh lafaz atau huruf al-Qur’an. Cara membaca yang dianut oleh suatu mazhab qira’at haruslah didasarkan atas riwayat dari Nabi Muhammad Saw dan qira’at tersebut adakalanya hanya memiliki satu versi qira’at dan adakalanya memiliki beberapa versi qira’at. Adapun ketujuh imam qira’at sab’ah tersebut adalah (bersama perawinya) adalah:

1. Abu `Amru bin Al-Ala’ (perawinya adalah Ad-Duri dan As-Susi)

2. Ibnu Katsir (perawinya adalah Al-Bazzi dan Qumbul)

3. Nafi` Al-Madani (perawinya adalah Qalun dan Warsy)

4. Ibnu Amir Asy-Syami (perawinya adalah Hisyam dan Ibnu Dzakwan)

5. `Ashim Al-Kufi (perawinya adalah Syu`bah dan Hafsh). qiro’at imam ashim riwayat hafsh inilah yang biasa dipakai bacaanya oleh orang Indonesia.

6. Hamzah Al-Kufi (perawinya adalah Khalaf dan Khalad)

7. Al-Kisa’i Al-Kufi (perawinya adalah Abul Harits dan Ad-Duri).

Dalam ilmu qira’at juga dikenal apa yang disebut tariqah. tariqah berarti jalan pengambilan ilmu qiro’at. ada beberapa ulama yang mengumpulkan dan mengkaji ilmu qiro’at, diantaranya: Asy-Syatibi dengan kitabnya ‘Hirzul Amani wa Wajhut Tahani’ (disebut tariqah syatibiyah), dan Al-Jazari dengan kitabnya ‘Al-Misbah’ dan ‘Al-Kamil’ (disebut tariqah jazariyah

Mari kita perhatikan contoh ayat yang berbeda dibacanya oleh Imam qira’at namun makna dan keindahannya tetap melekat dalam ayat tersebut :

فاغسلواوجوهكم وأيد يكم ﺇلى المرافق وامسحوا برء وسكم وارجلكم ﺇلى الكعبين

Lafadz ارجلكم dalam ayat diatas dapat dibaca dengan arjulakum (nashab) bisa juga dibaca dengan arjulikum (jar). Kalau dibaca dengan arjulakum (nashab) berarti ia kembali ke lafadz wujuhakum yakni Faghsilu wujuhakum wa aidiyakum. Dengan demikian kaki harus dibasuh sebagaimana muka dan tangan (cara seperti ini dilakukan oleh orang-orang penganut mazhab ahlus sunnah). Namun jika dibaca dengan jar, berarti ia kembali ke lafadz biru usikum (برءوسكم) yakni, wamsahu biru usikum wa arjulikum. Demikian kaki cukup diusap sebagaimana kepala (cara seperti ini dilakukan oleh orang-orang penganut mazhab syiah). Sedangkan Rasulullah SAW sendiri telah menjelaskan bahwa mengusap kaki itu bagi yang memakai sepatu. Adapun yang tidak memakai sepatu wajib membersihkan kakinya.

Contoh lainnya adalah pada ayat Ma(a)liki Yaumiddin dalam surat al-fatihah, Imam Ashim dan alkisai dalam hal ini memanjangkan lafadz maliki sehingga mim dibaca mad. Adapun imam yang lainnya seperti (Nafi’, Ibnu Katsir, Abu Amr, Ibnu amir dan hamzah) membuang atau tidak membaca alif (hadzfu alif) setelah huruf mim sehingga “maliki” dibaca pendek tanpa mad (Hal ini juga berlaku dalam sura an-nas dalam kalimat“Malikin naas”).

Penutup

Demikianlah asal usul qira’at sab’ah yang selama ini masih awwam ditelinga kita. Keindahan ayat suci al-Qur’an akan nampak terlihat jelas apabila kita mengetahui dan menggunakan ilmu qira’at yang sudah di ajarkan Rasulullah kepada para ahli ilmu qira’at. Sekarang ini, banyak dari kaum muslim yang bisa membaca al-qur;an tapi tidak tahu tentang hukum bacaan tajwid dalam al-Qur’an.

Membaca ayat suci al-Qur’an tidak sama halnya dengan membaca teks-teks arab yang memang tidak ada kaidah tajwid di dalamnya. Guru-guru private al-Qur’an di tanah air kini semakin banyak dan tersebar, namun sayangnya banyak yang mengabaikan kaidah bacaan al-Qur’an di dalamnya. Hukum belajar tajwid al-Qur’an itu adalah fardlu kifayah, namun bagi orang yang mau membaca ayat suci al-qur’an sesuai dengan ilmu tajwid itu hukumnya adalah fardlu ain.

Dengan penulisan artikel ini penulis berharap mudah-mudahan kita semua giat dalam membaca, mengkaji serta mempraktekkan nilai-nilai luhur yang ada di dalam kandungan ayat suci al-Qur’an. Nabi Muhammad bersabda: barang siapa yang ingin berbicara dengan Allah maka bacalah ayat suci al-Qur’an. Wallahu a’lam